در ادامه یادگیری روش‌های صحیح مطالعه به چگونگی ثبت آن در ذهن می‌پردازیم. قبلا در مقاله تقویت حافظه به روش عصر جدید گفته‌ایم که مرور، معمول‌ترین روش برای سپردن مطالب به حافظه‌مان است. اما مسئله ما این است که نمی‌خواهیم زمان زیادی را برای مرور اتلاف کنیم. بلکه به دنبال روشی بهینه و مغزپسند برای حفظ و نگه‌داری مطالب هستیم: نقشه ذهنی، بهترین روش برای این کار است.

اولین سوالی که پس از گفتن این کلمه (یعنی “نقشه ذهنی“) در دوره‌های تندخوانی و قدرت مطالعه می‌شنوم این است که نقشه ذهنی چیست؟ حالا می‌خواهم هر آنچه در کلاس می‌گویم را برای شما نیز بازگو کنم: ممکن است بخواهید کتابی را مطالعه کنید در مواقع نیاز از اطلاعات آن استفاده نمایید: یک سخنرانی یا ارائه در مورد آن داشته باشید، یادداشتی بنویسید و یا خدایی نکرده از آن امتحان دهید.

عادت خوبی که از دوران نوجوانی داشته‌ام این بود که پس از مطالعه هر کتاب، خلاصه‌ای از آن را در یک سررسید یادداشت می‌کردم. مثلا اگر یک کتاب داستانی ۳۰۰ صفحه‌ای می‌خواندم خلاصه‌ای با همان طرز بیان نویسنده در حد یک صفحه در مورد آن کتاب می‌نوشتم. اما اگر آن کتاب، یک کتاب آموزشی بود نکاتی مهمی که حین مطالعه مشخص کرده بودم را در آن دفتر می‌نوشتم. در این صورت به این می‌مانست که کتاب را ۲ بار مطالعه کرده‌ام. اما بعدا با نقشه ذهنی آشنا شدم.

نقشه ذهنی (Mind Map) چیست؟

نقشه ذهنی، یک تکنیک بصری برای ساختار دادن و منظم کردن افکار و ایده‌ها است. بنابراین ضمن آرایش فضایی شاخه‌ها، از رنگ‌ها، نشانه‌ها، عکس‌ها و خلاقیت استفاده می‌کنیم تا یک نقشه تصویری زیبا از مفهومی که در ذهن‌مان است را خلق کنیم.

هرچه نقشه ذهنی منحصر به فردتر باشد، نشان می‌دهد طراح ماهرتری داشته است. هر نقشه‌ذهنی کلیدی است که دقیقا به قفل افکار طراح خود می‌خورد. بنابراین باید سعی کنید سبکی برای خودتان برگزینید که هم مناسب و هم دیدن آن برایتان معنادار باشد. قواعد نقشه ذهنی بسیار کلی هستند و دستتان را برای ایجاد سبک مخصوص به خود باز می‌گذارند. به شرط رعایت نکات زیر می‌توانید سبک شخصی خود را نیز ایجاد کنید.

چرا باید اطلاعات را از طریق تصویرسازی یا مایندمپ به ذهن بسپاریم؟

جان مدینا، نوروبیولوژیست آمریکایی در کتاب “Brain Rules” که به قوانین مغز ترجمه شده است، می‌گوید:

ما در به ذهن سپردن تصاویر به طرزی باورنکردنی خوبیم.

حتما شما هم تجربه کرده‌اید که یک محرک بصری نسبت به سایر محرک‌های حسی، تاثیر بیشتری روی مغز دارد. جان مدینا هم تاکید می‌کند که اطلاعات هرچه بصری تر باشد آسان تر جذب می‌شود و بیشتر در ذهن می‌ماند. اما سواد بصری هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و بستگی به قدرت نیمکره راست و سبک زندگی و تمارینی دارد که وی انجام داده است.

سواد بصری عبارت است از توان ارزیابی، کاربری و ایجاد مطالبی برای ارائه‌ی بصری.

آموزش ترسیم تقشه ذهنی

هرچه بتوانید از متن‌ها کم کرده و تصاویر را جایگزین کنید برای مغزتان بهتر است. با ارائه‌ی اطلاعات به شیوه‌ای متفاوت و نمایش آن بصورت بصری، مغزتان را قادر می‌کنید تا اطلاعات را سریع‌تر درک و به شکل مؤثرتری   حفظ نماید و در نهایت سریع‌تر به یاد آورد. مگر همین را نمی‌خواهید؟ پس بیایید رسم نقشه ذهنی را خیلی خوب یاد بگیریم:

• نقشه ذهنی وسیله‌ای برای تصویرسازی مفاهیم است. کار این نقشه‌ها عرضه‌ی صرف اطلاعات نیست؛ چون به همراه آن‌ها توضیحات اضافی نیز ارائه می‌شود.
• از نقشه ذهنی برای به تصویر کشیدن ساختار دانش استفاده می‌شود.
• مایندمپ هم امکان بررسی کلی و همچنین بررسی جزئی یک موضوع را فراهم می‌کند.
• مایندمپ برای بسط و نمایش شمار زیادی از ایده‌ها و اطلاعات، سودمند است.

ترسیم نقشه ذهنی، تکنیکی است که بهترین راه برای یادگیری آن تمرین است. فلورین راسلر مربی ترسیم نقشه ذهنی در مونیخ روشی ساده را برای شروع یادگیری پیشنهاد کرده است که آن تهیع فهرست خرید با استفاده از نقشه ذهنی است.

نقشه ذهنی برای کنکور

ادعای یک کنکوری مبنی بر خواندن ۲۰۰ باره‌ی یک کتاب تعجب‌برانگیز است. اما باید بدانید وی پنج الی شش بار کتاب را مطالعه کرده و سپس نقشه‌ی ذهنی آن را کشیده و دفعات بعد به مرور از روی نقشه‌ی ذهنی پرداخته است نه مطالعه‌ی کل کتاب!

این نکته ر ا به یاد داشته باشید که رمز یادگیری و به حافظه سپردن مرور است و شما با کشیدن نقشه‌ی ذهنی و تداعی کردن یک فصل از کتاب در یک صفحه یادگیری خود را افزایش می‌دهید. در ادامه پیشنهاد می‌کنیم ویدئو زیر را در مورد ترسیم نقشه ذهنی برای کنکوری‌ها را به دقت ببینید و نظرات خود را با ما در بخش نظرات همین مقاله به اشتراک بگذارید.

همین الان این محصول ارزشمند رو تهیه کن